Hakan Müştak

Sözcü kaynaklı, kisiselbasari tarafından alıntılanmış güzel bir yazı. Sık kullanılanlara eklemek yerine burada paylaşmak istedim.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, beyninizi geliştirmenin ve onu canlı tutmanın ayrıntılarını anlattı: “Beyninizin kontrolünü sık sık yapın, onu besleyin” diyor Prof. Dr. Nevzat Tarhan. “Dinazorların tükenme nedeni fazla zırhları, az beyinleri idi. Bilgi çağında hakimiyet kol gücünün değil beyin gücünün eline geçti. O halde beynimizi doğru kullanmalıyız” diye de ekliyor.

Peki nasıl doğru kullanacağız, nasıl geliştireceğiz beynimizi?

1. AMACIN BELLİ OLSUN

Uğrunda yaşanmaya değer bir amacı, çile çekmeye değecek hedefi olmayanlar kendilerini harekete geçiremezler.

2. STRATEJİK DÜŞÜN

Hedef piramidinin tepesine en önemli şeyleri koy, soyut hedeflerini hiç bir zaman unutma. Hayatının sonunda nasıl anılmayı istiyorsun, nasıl bir insan olmak istiyorsun iyi düşün. Amaç belirlemek kendi kendini kodlamak stratejik düşünmek yol haritanı çizmek gibidir. Öncelik sıralamana göre zaman yönetimini geliştir.

3. SPOR YAP

Düzenli spor veya hafta da bir terleyecek kadar spor ruh halimize de iyi gelir, olumlu düşünmemize katkı sağlar, yaşlanan beynin zinde kalmasını kolaylaştırır. Spor beyinde büyüme faktörü salgılatarak beyni genç tutar.

4. BEYNİNİ ZORLA

Zihinsel egzersizler beyinde sinirsel bağlantı havuzunu zenginleştirilir. Beynin banka hesabını kabartırlar. İleri yıllarda ekilenler toplanır. Beyinde bağlantı sayısını en çok artıran şey yorum yapmak, tekrar yapmak, yeni şeyler öğrenmek, yeni deneyimlere açık olmak, alışkanlıkları terk ederek rutini değiştirmektir. Özel bilgi kırıntılarına yeniden erişilir, yani hatırlama gücü artar.

5.  5N1K

Hafızanın altı sadık hizmetçisi olarak bilinen ‘Kim, Ne, Nerede; Ne zaman, Nasıl, Niçin’ sorularını sorarak beyne kadedilen bilgiler altı bağlantı ile kaydedildikleri için kolay hatırlanır ve unutulmazlar. Bir olayı kolay hatırlamak için Süflör yani Prompter gibi bir hatırlatıcı ipucu geliştir. Burnu büyüktü, kulağı sincaba benziyordu gibi sıralamaları kullanabilirsin.

6. GÖZLEMCİ OL

Araba kullanan sürücü aktif gözlemcidir yan koltukta oturan kişi pasif gözlemcidir. Yolları öğrenmek gibi bir derdin varsa şöför koltuğuna oturman gerekir. Dikkati ve algılama gücünü artıran en kestirme ve kalıcı öğrenme aktif gözlem ve pratik yapmanın birlikte olmasıdır. Kolay ve kalıcı öğrenmenin bu yolu dedektif tekniği uygulamaya benzer. Her şeyin önce büyük fotoğrafı alınır sonra ayrıntılar kaydedilir.

7. GÖZDEN GEÇİR

Bilgileri kaydet, hatırla ve gözden geçir (Read, Recall, Rewiev) tekniğinde bilgi beyin bağlantılarında iz bırakıcı biçimde yazılır. Yaşantımız boyunca yeni şeyler öğrenip beynimizi sürekli zora koşarak yaptığımız tekrarlar güçlü hafıza oluşturur. Beyin kitaplığında tozlanan bağlantılar işler, paslanan çarklar canlanır.

8. ÖĞRENMEYİ DURDURMAYIN

Sihirli kelime beyinde bağlantı fazlalığı sağlamak, sihirli uygulama sürdürülebilir öğrenmedir. Artık kurumlar bile öğrenen örgütler olurlarsa ayakta kalabiliyorlar.

9. BASİT OL

Mutluluk parfüm gibidir kendine bulaştırmadan başkasına veremezsiniz.

10. SOSYAL TEMAS

Fareler üzerinde yapılan deneylerde, manipüle edebilecekleri ayna, top ve benzeri oyuncakların yer aldığı, karmaşık ortamlarda yaşayan erişkin sıçanların beyinleri daha sıradan ortamlarda yaşayan sıçanlara göre, mikroskop altında gerçekten farklı bir görünüm sergiledi.

Bebekler üzerinde gerçekleştirilen, yapıdan çok fonksiyona dayalı testler bunun doğruluğunu ispatladı; zengin ve uyarıcı ortamlarda büyüyen çocukların yalın ortamlarda yetişen çocuklara göre test performansları daha başarılıydı.